پروپزال در دانشگاه های علوم پزشکی طرح و ایده ایست که پژوهشگر جهت کسب بودجه مالی و همینطور امتیاز پژوهشی به کمیته تحقیقات یا معاونت پژوهشی ارائه می دهد. این مرحله از پژوهش در عین سادگی از اهمیت بسیار برخوردار است. چرا که طرح و برنامه کلی و همچنین بودجه بر اساس آن تدوین خواهد شد و کوچکترین خطا در این مرحله، کل طرح و پروژه را تا مرجله ی آخر ناقص خواهد گذاشت. این خطا در پزشکی بدلیل کم بودن نمونه و هزینه بالای تکنیک های آزمایشگاهی بیشتر نمود پیدا می کند.
نگارش پروپزال در پزشکی دقت و ظرافت خاصی نیاز دارد. تعیین نوع مطالعه(توصیفی، آزمایشگاهی، کارآزمایی بالینی، گذشته نگر، آینده نگر و …)، جملات پروپزال، اهمیت انجام آن و بیان مساله، روش نگارش اهداف، نگارش متد و … همه نیاز به دقت و تجربه کافی دارد. تیم محققین پزشکی بعد از چندین سال تجربه پژوهشی و تصویب بیش از ۱۰۰ پروپزال در زمینه پزشکی، آماده ی همکاری و راهنمائی جهت ارتقای کیفی پروپزال های محققین پزشکی می باشد
در این صفحه قصد داریم نکات اولیه نگارش پروپزال در پزشکی را خدمت محققین پزشکی ارائه دهیم:
تعیین مراحل نگارش یک پروپوزال:
تعيين موضوع يا عنوان تحقيق
بيان مسئله تحقيق
مرور بررسی های قبلی
تعيين اهداف تحقيق
تعيين فرضيات يا سوالات
تعريف مفاهيم و متغير ها و مقياس اندازه گيری
روش كار (نوع مطالعه، جامعه مورد مطالعه، نمونه گيري، روش های جمع آوری اطلاعات ، روش های تجزيه وتحليل دادها)
ملاحظات اخلاقی
محدوديت های تحقيق
گزارش تحقيق
۱⃣ تعیین موضوع یا عنوان پروپوزال:
- ?منابع برای انتخاب موضوع کدامند؟
- ذهن كاوشگر و جست وجوگر محقق
- موضوعات و مشكلات مشاهده شده در فيلد كاري محقق
- يافتن موضوع از دل تحقيق ديگران
- از مجلات تخصصي و گزارشات كنفرانس ها و سمينارها
- الویت های تحقیقاتی دانشگاه
۱⃣ خصوصیات عنوان تحقیق
۱٫از کلمات کوتاه ، رسا ودر حد امکان از يک زبان استفاده شود
۲٫عبارت گويا باشد و گيج کننده نباشد.ازاختصارات که ممکن است مخفف عبارات مختلفی باشند پرهيز شود.
۳٫در تحقيقات توصيفی بيان مکان و زمان تحقيق در عنوان ضرورت دارد.
۴٫در عنوان دقيقا” آنچه محقق بدنبال تعيين آن است بيان شود.
۵٫سعی شود دامنه تحقيق محدود در نظر گرفته شود.
۲⃣ مقدمه بايد براساس دانستنی های موجود در منابع علمی نسبت به مساله شکل داده شود.
هرچه استناد ها به منابع در اين قسمت بيشتر صورت پذيرد ، پذيرش سهل تر، برای تحقيق را نزد تصميم گيرندگان به دنبال خواهد داشت.
بیان مسئله در یک جمله یعنی: توجيه پذير نمودن ضرورت انجام تحقيق به ديگران
۲⃣ مقدمه (بیان مسئله) شامل:
۱٫تعریف مشکل و اهمیت موضوع.
۲٫آمار (ابتدا آمار جهانی سپس کشور و استان و منطقه)
۳٫عوامل موثر بر تداوم مشکل و آثار ناشی از آن بر جامعه
۴٫راه کار های موجود در جامعه
۵٫بیان چند مطالعه ی مرتبط با پژوهش حاضر
۶٫ضرورت انجام مطالعه ی حاضر
۷٫هدف از انجام طرح
۲⃣ “بیان مسئله” تابلوی تبلیغاتی پروپوزال و مقاله است.
بعد از جمع آوری تعدادی مقالات معتبر مرتبط با موضوع پژوهش، بیان مسئله را با طرح سوالات زیر در ذهن خود، نگارش کنید.
چه می دانیم؟
معرفی موضوع و بیان اطلاعات زمینه ای.
چه نمی دانیم؟
بیان نقایص و محدودیت های مطالعات گذشته در رابطه با موضوع.
چرا می خواهیم این مطالعه را انجام دهیم؟
بیان اعداد و ارقام و آمارهای مطالعات گذشته، اهمیت و ضرورت مطالعه ی خود را بیان می کنیم.
۳⃣ منابع مورد استفاده در بررسی متون:
۱- نظریات افراد متخصص و صاحب نظر
۲- منابع منتشرشده
الف- مراجع غیرادواری( اطلس ها، دایره المعارف ها و…)
ب- مراجع ادواری ( نمایه ها،چکیده نامه ها و مقالات و…)
۳- منابع منتشر نشده :پایان نامه ها،گزارش تحقیق،آمارها
۴- بانک های اطلاعاتی رایانه ای
۳⃣ اهداف و مزایای بررسی متون:
آشنایی با شیوه کار دیگران و محدودیتهای پژوهش
آشنایی با جنبه های مختلف موضوع مورد پژوهش
آشنایی با نتایج مطالعات مشابه دیگران
جلوگیری از دوباره کاری و تکرار پژوهش
۳⃣ برای نگارش “بررسی متون” ابتدا مقالاتی که به موضوع پروپوزال شما نزدیک تر است انتخاب کرده سپس:
نام نویسنده اول “و همکاران (سال )”، نوع مطالعه، با عنوان و هدف”……… “، جامعه مورد مطالعه، مکان، حجم نمونه ، روش جمع آوری اطلاعات و تست ها، یافته های معنی دار .
۲ نکته:
?در پایان هر مطالعه بهتر است طی یک الی دو جمله تفاوت یا شباهت مطالعه را با موضوع پروپوزال خود بنویسید.
?روش نمونه گیری ،حجم نمونه ، پایایی و روایی ابزار، تجزیه و تحلیل آماری (اختیاری هستند)
۴⃣ا اهداف:
الف)هدف کلی:
” هدف کلی” معمولا در یک جمله قابل فهم صریح و رسا و مختصر بیان می شود که برای خواننده گویا و قابل فهم است
ب)اهداف اختصاصی:
از تفسیم یا شکستن ” هدف کلی” به اجزای کوچکتر بدست می آیند. اهداف جزئی راه رسیدن به ” هدف کلی” را قدم به قدم مشخص می نماید.
?در اهداف جزئي (اختصاصي) معمولاً ۲ نوع هدف با توجه به نوع مطالعه مطرح مي شوند.
۱- اهداف توصيفي: اين اهداف معمولاً به صورت اعداد بيان مي شود.
۲ـ اهداف تحليلي: اين اهداف معمولاً تعيين ارتباط يا مقايسه دو موضوع را مي‌سنجد و نتيجه آن به صورت تحلیلی بيان مي شود.
ج)اهداف کاربردی:
کاربرد و نتیجه حاصل از پژوهش را در جامعه یا در فیلد کاری مشخص می نماید.
۴⃣ افعال مناسب در نگارش اهداف:
تعيين Determination
مقايسه Comparison
اولويت بندي Ranking
برآورد Estimation
تبيين Explanation
یک مثال:
عنوان پروپزال: شیوع عفونت سایتومگالوویروس در زنان سنین باروری در شهر تبریز
هدف کلی: تعیین شیوع عفونت سایتومگالوویروس در زنان سنین باروری در شهر تبریز
?اهداف اختصاصی توصیفی
در فایل آموزشی رایگان دانلود بفرمائید
?سوالات تحقیق
در فایل آموزشی رایگان دانلود بفرمائید
یک نکته:
اهداف توصیفی و سوالات تحقیق در راستای هم هستند.
اهداف تحلیلی و فرضیات تحقیق نیز در راستای هم هستند.
۵⃣ فرضیه :
بايد تصويري علمي از چگونگي متغيرها و نحوه ارتباط و تاثير گذاري آنها با يکديگر را ارائه دهيد، تا بر اساس آن تلاش کاوشگرانه خود را آغاز نماييد و در ادامه از صحت و سقم آن مطلع شويد.
بنابراين لازم است به بررسي پيشينه تحقيق بپردازید وبه دقت پژوهش هاي قبلي انجام شده را مطالعه کنید.
فرضيه عبارت است از يک بيانيه حدسي و احتمالي درباره چگونگي روابط بين چند متغير
?فرضيه عبارست از حدس يا گمان انديشمندانه درباره چگونگي روابط بين پديده ها ، اشياء، متغيرها
?فرضيه حدسي موقتي است که درست بودن يا نبودن آن بايد آزمايش شود.
۵⃣ نگارش فرضیه:
فرضيه به صورت جمله اخباري مطرح مي شود وبيانگر نتايجي است که محقق انتظار دارد واحتمال مي دهد در ادامه(بدون سوگيري) به آن برسد.
?مثال:ميزان قند خون در قبل از ماه مبارک رمضان و بعد از ماه مبارک رمضان متفاوت است.
?? يک فرضيه هيچ گاه اثبات يا ابطلال نمي شود، بلکه براساس داده هاي بدست آمده فقط تأييد يا ردّ مي شود.
۵⃣ فرضيه به دو صورت بيان مي شود:
- فرضيه هايي که به احتمال وجود تفاوت، رابطه ، اثر اشاره مي کنند
فرضيه تحقيق H1 يا HA
Research hypothesis
Althernative hypothesis
- فرضيه هايي که به نداشتن تفاوت، رابطه يا اثر اشاره مي کنند.
فرضيه پوچ ، صفر، آماري Null or statistical H0
? بين ميزان استرس پرستاران بخش هاي ويژه و بخش هاي داخلي و جراحي تفاوت وجود دارد = H1
?بين ميزان استرس پرستاران بخش هاي ويژه و بخش هاي داخلي و جراحي تفاوت وجود ندارد (يکسان است) =H0
۵⃣ فرضيات تحقيقي H1 به اشکال زير بيان مي شود:
?فرضيه دو طرفه: محقق، رابطه یا تفاوت يا اثر را بيان مي کند ولي چگونگي آن را بيان نمي کند؛
بين ميزان آگاهي بيماران قبل ار عمل جراحي و ميزان اضطراب آنها رابطه وجود دارد.
?فرضيه يک طرفه :محقق جهت رابطه را مشخص می کند؛
بين ميزان آگاهي بيماران قبل از عمل جراحي و ميزان اضطراب رابطه مستقيم وجود دارد.
بين ميزان آگاهي بيماران قبل از عمل جراحي و ميزان اضطراب رابطه معکوس وجود دارد.
برای دانلود نسخه رایگان و کامل آموزش به لینک زیر مراجعه فرمائید:
بخش ۱ آموزش پروپزال نویسی در پزشکی-محققین پزشکی سینوهه