بیان مسئله در پروپوزال نویسی

بیان مسئله یکی از مهمترین قسمت­های پروپوزال است که در تمامی فرم­ها وجود دارد. زمانی که عنوان و هدف پژوهش مشخص شد، همچنین مقالات مشابه برای تسلط کافی بر حیطه­‌ی کاری با دقت خوانده شدند، نوبت نوشتن بیان مسئله می­رسد. این قسمت خیلی شبیه به مقدمه­‌ی مقالات است. در واقع در این قسمت به بیان ضرورت انجام پژوهش و چرایی آن پرداخته می­شود.

همانطور که می­دانید طرح­های پژوهشی فقط پس از گرفتن تأیید از هیأت داوران وارد مرحله­‌ی اجرا میشوند، بنابراین باید دلیل کافی و منطقی برای اجرا­ی آن­ها وجود داشته باشد. هر طرح پژوهشی اهداف و ضرورت اجرایی دارد و به نتایجی منجر می­شود. این نتایج که از اجرای طرح بر روی یک جامعه­‌ی هدف ایجاد میشوند، دارای کاربردهای مختلفی هستند؛ مثلا طرحی که منجر به ساخت واکسنی مؤثر میشود و می­تواند از یک بیماری جلوگیری کند. این­ کاربردها هستند که به یک طرح تحقیقاتی ارزش و اهمیت می­دهند. یک پژوهشگر وظیفه دارد در بیان مسئله­، از اهمیت، ضرورت و کاربردی بودن نتایج پژوهش خود دفاع نماید. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه نگارش پروپوزال حتما آموزش پروپوزال نویسی پزشکی ما را مطالعه نمایید.

دلایل نوشتن بیان مسئله

• باید به خواننده نشان دهید که چرا این پژوهش مهم است.
• باید نشان دهید که این پژوهش چه کاربردهایی دارد و چه مشکلاتی را می­تواند حل کند.
• خلاها یا شکاف­های علمی و عملی موجود را باید برای مشخص شدن اهمیت پژوهش توضیح دهید.
• مشکلات و محدودیت­های مطالعات قبلی را مشخص کنید و نشان دهید که نتایج پژوهش حاضر در راستای حل این کاستی ها خواهد بود.
• کلمات تخصصی استفاده شده در پژوهش، که ممکن است خواننده در مورد آن اطلاعی نداشته یا به طور کامل متوجه منظور نشده باشد، باید توضیح داده شوند. این توضیحات باید کامل و با زبانی روان و علمی بیان شود تا معنا و منظور کلمه برای خواننده کاملا مشخص گردد.
• باید پیش نیازهای لازم برای اجرا بیان ­شود.
• باید اهمیت و اولویت طرح را برای خواننده که می­تواند داور، استاد یا هر فرد دیگری باشد، صریح و کامل مشخص کنید.

همزمان با شما ممکن است چندین نفر دیگر پروپوزال­‌هایی را برای داوری یا برای استاد راهنما بفرستند، بنابراین شما باید بتوانید در بیان مسئله، خواننده را قانع کنید که طرح شما اولویت دارد و انجام آن می­تواند چه تأثیرات مفید و چه کاربردهایی داشته باشد. همچنین مؤسسه­‌ای که می­خواهد حمایت مالی طرح شما را به عهده بگیرد باید کاملا مطمئن باشد که انجام این پژوهش در حال حاضر ضرورت دارد. زیرا معمولا بودجه‌هایی که برای پژوهش­‌ها به این مؤسسه­‌ها داده می­شود محدود است؛ بنابراین بیشتر تمایل دارند اولویت حمایت مالی را به پژوهشی بدهند که ضرورت و اهمیت بیشتری دارد. مثلا از ابتدای همه­‌گیری کرونا، طرح‌­های مرتبط با کرونا نسبت به طرح­‌های کم اهمیت­‌تر سریعتر تصویب می­شدند. پس تا می­توانید در این قسمت باید از ضرورت پژوهش خود دفاع کنید و آن را مهم جلوه دهید؛ البته نباید اغراق کنید.

بیان مسئله در پروپوزال نویسی

بیان مسئله باید چه ویژگی­هایی داشته باشد؟

• به شکافی موجود در علم اشاره کند. هدف از انجام طرح­‌های تحقیقاتی به طور کلی، گسترش علم یا یافتن راه­‌حلی برای مشکلات و خلاها است. برای طرح راه­‌حل مشکلات و پر کردن شکاف­‌ها، ابتدا باید به خواننده نشان­ دهید که خلا یا مشکلی وجود دارد که نیازمند بررسی و پژوهش­‌های بیشتر است.
• اهمیت مسئله مورد بررسی در پروپوزال نویسی را نشان بدهد. تا زمانی که اهمیت مسئله­ای مشخص نشود، انجام پژوهش در آن زمینه عملا کاری بیهوده خواهد بود.
• راهنمای پژوهش‌های آینده باشد. زمانی که یک پژوهش به پایان می­رسد، نتایج آن منبعی خواهد شد برای مطالعات بعدی. به همین علت پژوهشگر باید به تعدادی از کاربردهای مهم پژوهش خود برای مطالعات آینده، در بیان مسئله اشاره کند، تا خواننده بتواند بهتر و کاربردی­‌تر به اهمیت این پژوهش پی ببرد.
• برای حل مشکل، یک رویکرد اخلاقی ارائه دهد. باید توجه داشت که برای حل یک مشکل نمی­توان از هر راه­ حلی استفاده کرد. این راه­ حل باید از نظر انسانی، عرفی، دینی و… مورد قبول آن جامعه باشد.

چگونه بیان مسئله بنویسیم؟

در مقالات قبلی هم اشاره شد که بهتر است هنگام انتخاب عنوان مقالات مرتبط را مطالعه کنید. این کار علاوه بر تسلط کافی به حیطه‌­ی پژوهش، باعث می­شود بتوانید بخش‌­های مختلف پروپوزال نویسی پزشکی را آسان­‌تر و بهتر انجام دهید. یکی از این بخش‌­ها بیان مسئله است. برای نوشتن بیان مسئله در واقع باید از مقدمه و همینطور نتایج مقالات مرتبط استفاده کرد. به این صورت که ابتدا باید مقدمه­‌ی مقالات را بخوانید و جملات کلیدی و قابل استفاده­‌ی آن­‌ها را هایلایت یا یادداشت کنید. در نهایت با استفاده از این جملات شروع به نوشتن بیان مسئله­‌ی خود ­کنید.

پس نوشتن بیان مسئله از خواندن مقدمه­‌ی مقالات دیگر شروع می­شود. البته برای استفاده از جملات مقالات دیگر یکسری قوانینی وجود دارد. یکی از مهمترین قوانینی که برای نوشتن بیان مسئله باید به آن توجه داشت plagiarism یا سرقت علمی ادبی است. plagiarism به معنای تصاحب نادرست و انتشار یافته­‌ها و نتایج پژوهشی دیگران به اسم خود می­باشد. بنابراین، هر جمله­‌ای که از مقالات دیگر در متن خود استفاده می­کنید باید رفرنس داشته باشد. همچنین شما حق ندارید جملات سایر مقالات یا حتی مقالات قبلی خودتان را عینا در بیان مسئله خود استفاده کنید؛ زیرا این کار از نظر اخلاقی مشکل دارد و و باعث رد پروپوزال شما می­شود.

بیشتر بخوانید : انتخاب عنوان پروپوزال و معیارهای یک عنوان عالی

بیان مسئله شامل چه بخش­هایی است؟

باید بدانید الگوی ثابتی برای نوشتن بیان مسئله وجود ندارد و نوشتن بیان مسئله تا حدی سلیقه­‌ای است. مثلا شاید نویسنده­‌ای ابتدا آمار و ارقام را بیان کند و سپس به بیان اهمیت موضوع بپردازد و نویسنده­‌ی دیگر بالعکس. برای یادگیری الگوها و طرز بیان­های مختف، تنها راه مطالعه­‌ی بیشتر و بیشتر مقالات مختلف است. اما یکسری موارد هست که یک بیان مسئله­‌ی مناسب باید آن­ها را داشته باشد. بیان این موارد در واقع برای پاسخ به همان سه سوال بالا است. ترتیب زیر، الگویی مناسب و معمول برای نوشتن یک بیان مسئله­‌ی خوب است:

• تعریف مشکل و اهمیت موضوع
• بیان آمار (ابتدا جهانی، سپس کشوری، استانی و منطقه­ای در واقع از کل به جزء)
• عوامل مؤثر بر تداوم مشکل و آثار ناشی از آن بر جامعه
• راه­کارهای موجود در جامعه
• بیان چند مطالعه­‌ی مرتبط با پژوهش حاضر
• ضرورت انجام مطالعه­‌ی حاضر
• هدف از انجام طرح