معیارهای رتبه بندی دانشگاه های جهان

معیارهای رتبه بندی دانشگاه های جهان می تواند متشکل از عنوان های گوناگونی باشد. هر ساله برترین دانشگاه های جهان بر اساس این معیار ها توسط منبع های معتبر معرفی می شوند. از جمله معیارهای رنکینگ دانشگاه‌ها می‌توان آمارهای مبتنی بر تجربه، سطح علمی و کیفی اساتید، بورس‌های داده شده، تعداد دانشجویان، تجهیزات آزمایشی و پژوهشی و سایر موارد را نام برد. معیارهای آکادمیک در مقایسه با معیارهایی مثل چگونگی پذیرش و ورود دانشجویان به دانشگاه، در رتبه‌بندی چندان موثر نیست.
اکثر رتبه‌بندی‌های انجام شده همه دانشگاه‌ها را به چالش می‌کشند اما برخی رتبه بندی ها برای برنامه آموزشی دانشکده‌ها انجام می‌شوند. با MRG همراه باشید که در ادامه ما همه ی این معیار ها را برای رتبه بندی دانشگاه های جهان مورد بررسی قرار میدهیم.

نحوه رتبه بندی دانشگاه ها

ابتدا دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی که باید رتبه‌بندی شوند مشخص و بعد معیار ها برای این امر معین می‌شوند. تنوع بسیاری در این معیارها وجود دارد و طیف گسترده‌ای از سطح آموزش، تا تعداد وبسایت‌های سایت دانشگاه و متراژ آن را شامل می‌شود. از طرفی احتمال دارد شاخص منحصربه فردی که در رتبه‌بندی‌های گوناگون استفاده می‌شود، تاثیرش در هر رتبه‌بندی فرق داشته باشد. این مورد به این خاطر است که تعداد معیارهای انتخابی و سطح تاثیر هر یک در رتبه‌بندی های گوناگون، فرق دارد. مثلا معیار کیفیت آموزش در رتبه‌بندی تایمز 30 درصد و در رتبه‌بندی شانگهای 10 درصد می‌باشد.

پراهمیت ترین معیاری که در اغلب رتبه‌بندی‌ها سنجیده می‌شود، سطح کیفی آموزش می‌باشد. عوامل موثر در این شاخصه معمولا تعداد دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه و تعداد جوایز جهانی دریافت شده توسط دانشگاه به خصوص جایزه نوبل می‌باشند.
معیار حائزاهمیت دیگر در رتبه‌بندی، اعتبار و خوشنامی دانشگاه در سطح جهان است. اما هر موسسه در امر رنکینگ پارامتر های مختلفی را برای این شاخصه در نظر می‌گیرد. برای مثال در رتبه‌بندی QS دیدگاه‌های دانشگاهیان عالی مقام، در رتبه‌بندی شانگهای سطح کیفی هیئت علمی و اساتید و در رنکینگ فاکتور جی میزان پیوندهای صفحات وب دانشگاه در مقایسه با سایر دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.از دیگر عوامل این معیار می‌توان به تعداد اساتید و دانشجویان بین‌المللی دانشگاه، کنفرانس‌ها  و مشارکت های جهانی دانشگاه اشاره کرد.

موسسات بین‌المللی ارائه‌دهنده رنکینگ و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها

موسسه رتبه بندی جهانی

این موسسه با 6 شاخصه منحصربه‌فرد خودش، رتبه بندی دانشگاه‌ها را انجام می دهد که این شاخصه ها عبارتند از: آوتزه علمی، بررسی تعداد دانشجو نسبت به اعضا هیئت علمی، سطح مقاله های ارجاع شده به دانشگاه، آوازه اعضا هیات علمی و میزان ورودی اساتید و دانشجویان بیگانه.

آوازه علمی با 40 درصد تاثیر بسیاری در رتبه بندی این موسسه دارد که با نظرسنجی جهانی به میزان آن پی می‌برند.

تعداد دانشجویان نسب به اعضای هیئت علمی هرچه کمتر باشد رتبه بهتری در این موسسه خواهد داشت. اگر 20 درصد باشد برای نتیجه نهایی خیلی موثر است.

در رابطه با سطح ارجاعات، این مرکز سالیانه بیش از 67 میلیون ارجاع را توسط اطلاعات پایگاه‌های معتبر ارزیابی می‌کند. این معیار به به اندازه 20 درصد در رنکینگ دانشگاه‌های بین‌المللی موثر است.

تاثیر آوازه هیئت علمی 10درصد است و توسط نظرسنجی از اعضای هیئت علمی سایر دانشگاه ها، سطح کیفی دانشجویان فارغ التحصیلان ارزیابی می‌شود.

برای معیار آخر (جذب اساتید و دانشجویان بیگانه ) نیز QS، 10 درصد قائل شده است که همچنین ارزیابی آن برای این مرکز آسان است.

مرکز رتبه بندی شانگهای

از شاخصه های اصلی این مرکز غیردولتی به ترتیب اولویت میزان مقالات و تحقیقات ارجاع شده، جایزه نوبل، دریافت مدال در زمینه های مختلف توسط دانشجویان و اساتید و نیز تحقیقات در SCIE  و  SSCI می‌باشند. هریک از پارامترها 20 درصد موثرند اما معیار کاربردی بودن عملکرد 10 درصد موثر است.

این مرکز معمولا رتبه‌بندی 500 دانشگاه برتر دنیا را انجام می‌دهد.

نظام رتبه بندی و رنکینگ تایمز

این مرکز بر ارائه دقیق ترین رتبه‌بندی و ارزیابی 13 شاخصه مهم از یک دانشگاه ایده‌آل را ادعا دارد. 3  پارامتر مهم شامل آموزش، تحقیق، پژوهش هریک با 30 درصد تاثیر و چشم انداز جهانی و  درآمد صنعتی هریک با 5 درصد تاثیر می‌باشند.
در قسمت آموزش مسائلی مانند میزان شهرت، تعداد دانشجویان نسبت به اعضای هیئت علمی، میزان دانشجویان کارشناسی نسبت به دکترا، میزان دانشجویان دکترا نسبت به اعضای هیات علمی و سرمایه‌های سازمان بررسی می‌شوند.

نظام رتبه‌بندی مطالعات علم و فناوری CWTS

معیارهای رتبه بندی دانشگاه های جهان و رنکینگ آنها یکی از امور این مرکز که به بررسی تحولات نوین دنیا می‌پردازد، به شمار می‌آید. این نظام به این دلیل که از معیارهای نسبی استفاده می‌نمایند، میان دانشگاه های بزرگ و کوچک تبعیضی به‌وجود نمی‌آید.

معیار تأثیر گذاری، معیار مشارکت و معیار مرکزی سه معیار مورد ارزیابی این موسسه هستند. معیار تأثیرگذاری همان مقالات جهانی ارجاع شده به دانشگاه می‌باشد. همچنین معیار مشارکت، سطح مشارکت اعضای هر دانشگاه با سایر دانشگاه‌های جهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

معیار مرکزی نیز به انتشار مقالات دانشگاه در مجلات تخصصی و علمی معروف جهانی می‌پردازد.
از قابلیت های مهم سایت این مرکز امکان مشاهده رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بر پایه روش‌های گوناگون رتبه‌بندی است.

موسسه رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها(CWUR )

این موسسه به سطح کیفی آموزش، سطح موفقیت کاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها، شهرت اعضای هیئت علمی و سطح کیفی پژوهشات آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و در این امر صرفا به نظرسنجی‌ها بسنده نمی‌کند.

این مرکز سالانه 1000 رتبه برتر جهان را از بین بیش از 25000 دانشگاه اعلام می‌کند.

• سطح کیفی آموزش براساس تعداد دانشجویان دانشگاه که موفق شده‌اند جوایز جهانی و مدال المپیادهای علمی دریافت کنند؛ حساب می‌شود و 25 درصد تاثیر دارد.
  سطح موفقیت کاری فارغالتحصیلانی که موفق شده‌اند در مراکز معتبر بین‌المللی فعالیت کنند 25 درصد در رتبه‌بندی موثر است.
• سطح اعتبار اعضای هیات علمی که براساس میزان موفقیت ها و دریافت جوایز ارزیابی می‌شود، نیز 25 درصد موثر است.
• سایر شاخصه ها مانند تعداد مقالات منتشر شده، تعداد مقالات چاپ شده در معروف‌ترین مجلات، میزان مقالات ارجاع شده و ثبت اختراعات جهانی نیز هریک 5 درصد در رتبه‌بندی موثر است.

مرکز رتبه‌بندی وبومتریک

این مرکز به واسطه لابراتور سایبرمتریک (CINDOC)رتبه‌بندی ها را انجام می‌دهد. تهیه می‌شود. این آزمایشگاه که به انجمن ملی تحقیقات اسپانیا اختصاص دارد پایگاه دادهی با 15 هزار دانشگاه داراست که آن‌ها را برای رنکینگ بررسی می‌کند.
پارامترهای این موسسه میزان اطلاعات صفحات وب، امکان دسترسی به آن اطلاعات، اطلاعات قرار داده شده در وب نسبت به حجم پیوندهای برگشتی خارجی آن، میزان مقالات چاپ شده و حجم ارجاعات آنها می‌باشد. معیارهای این مرکز بیانگر سطح توجه موسسات به نشر آنلاین است.