ویراستاری مقاله و انواع آن

ویراستاری

ویراستاری چیست؟

ویراستاری تخصصی به این صورت است که گاهی بخش‌هایی از یک متن حذف می‌شود، گاهی چیزهایی به آن اضافه می‌شود و در بعضی موارد هم اشکالات محتوا، ایرادات ظاهری یا دستوری مقالات و متون مختلف، در حین ویراستاری از بین می‌روند.

هر نوشته‌ای هر چقدر هم که بادقت و تسلط نوشته شده باشد، بدون اینکه به دست ویراستار سپرده شود، امکان چاپ مقاله و انتشار بی‌دغدغه در نشریات و بسترهای مختلف نشر را ندارد. چرا؟ به دلیل اینکه انسان می‌تواند بنا به ناآگاهی، خستگی یا بی‌دقتی دچار اشتباهاتی در حین نگارش شود که فقط ویراستاری خبره از عهده رفع آنها برمی‌آید.

پس می‌توان گفت که ویرایش نوعی هنر و دانش است که ویراستاران به کمک آن می‌توانند متون را از نقطه‌نظرهای فنی و ظاهری و محتوایی اصلاح کنند و خوانش آنها را برای مخاطبان ساده‌تر نمایند.

ویراستاران از طریق تجربه و تمرین به تسلط کافی برای آماده‌سازی متون مختلف می‌رسند. هر چقدر که تجربه و دانش این افراد بیشتر باشد، متون مختلف را دقیق‌تر و صحیح‌تر برای قرارگرفتن در معرض دید مخاطب آماده می‌کنند. هم اکنون گروه محققین پزشکی MRG ارائه دهنده خدمات ویراستاری با تضمین کیفیت کار به بهترین شیوه ممکن در زمان کم است.

ویراستار کیست؟

همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، سطوح مختلفی برای ویراستاری وجود دارد. ویراستار کسی است که به تمام سطوح و جوانب ویرایش کاملا تسلط داشته باشد و بتواند متن‌های مختلف را به شکلی آماده خوانش کند که دیگر هیچ اشکال و ایرادی در ظاهر، محتوا یا قواعد جملات آنها وجود نداشته باشد.

خواندن متن خوبی که ویرایش نشده مانند بازدید از خانه‌ای زیباست که اگرچه نقشه و اسباب و اثاثیه‌ای زیبا دارد اما به‌شدت کثیف است و به نظافت آن رسیدگی نشده است. متونی که ویرایش می‌شوند از نظر ظاهری و روانی کلام قابل‌قبول هستند و خوانندگان را برای درک و خواندن قسمت‌های مختلف خود به دردسر نمی‌اندازند.

حتی ساده‌ترین متن‌ها هم نیاز به ویرایش ساختاری دارند. به نظر شما ساده‌ترین متن شامل چه مواردی می‌شود؟ بله! درست است. همین پیام‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی و از طریق تلفن‌های هوشمند به طور مداوم در طول روز ارسال و دریافت می‌کنید هم به عنوان ساده‌ترین نوشته‌ای که در شبانه‌روز تولید می‌شوند نیاز به ویرایش دارند.

اگر متن‌تان را قبل از ارسال، یک‌بار نخوانید و درست‌نویسی و علائم نگارشی را رعایت نکنید، احتمال بروز سوتفاهم‌هایی جدی به وجود می‌آید. سوتفاهم‌هایی که می‌توانند یک قرار کاری را خراب کنند، دوستی را برنجانند یا ناخواسته پیام دیگری را از سوی شما به دیگران منتقل کنند. حال نیاز به ویرایش در نگارش متون جدی‌تر و رسمی‌تر را در نظر بگیرید که چقدر مهم است.

با انواع ویراستاری آشنا هستید؟

ویراستاری دارای سطوح و ابعاد مختلفی است. شاید اگر از کسانی که با دنیای ویرایش آشنایی کافی ندارند، درباره تعریف ویراستاری پرسش شود، پاسخ‌هایی مانند رسیدگی ویراستار به ظاهر نوشته، رفع غلط‌های املایی و دستوری و مواردی از این دست درباره ویراستاری بدهند. هرچند که اینها همگی درست است و هر یک به نوعی در سطحی از ویراستاری می‌گنجند اما اجازه بدهید که تقسیم‌بندی دقیق‌تری برای درک بهتر ویرایش و انواع آن به شما ارائه دهیم:

ویرایش فنی

ویرایش فنی یعنی رسیدگی به ظاهر نوشته‌ها و رفع‌کردن تمام اشتباهات املایی و نکاتی که ظاهر نوشته‌ها را مخدوش می‌کند.

مثلا انتخاب فونت مناسب برای تایپ‌کردن یا تنظیم پاراگراف‌ها از جمله نکاتی است که در ویراستاری مقاله یا موارد دیگر لحاظ می‌شود. فرقی نمی‌کند که ویراستاری مقاله انگلیسی را انجام می‌دهید یا ویراستاری مقالات علمی به فارسی و… را در دستور کار دارید؛ در هر حال، هر نوع متنی نیاز به ویرایش فنی دارد.

همه متن‌های استاندارد باید عاری از هرگونه اشتباه و غلط املایی باشند و رسم‌الخط واژگان هم باید در آنها کاملا صحیح و درست نوشته شود. ویرایش فنی به معنای کشیدن دستی بر سر و روی مقالات است تا خوانش مقاله از نقطه‌نظر مسائل ظاهری برای مخاطبان ساده و راحت شود. یادتان باشد که غنی‌ترین محتوا هم بدون ویرایش، به سندی بی‌ارزش بدل می‌شود که برای ارائه آن، وقت و زمان کافی به کار نرفته است.

ویرایش زبانی و ساختاری

رعایت نکات دستوری و قواعد زبان هم در ویراستاری متن‌های مختلف بسیار مهم است. دستور زبان و قواعد آن به معنای موضوعاتی مانند جایگاه اجزای کلمه در جملات، انتخاب افعال مناسب در هر عبارت، توجه به ساختارهای زبان و مسائلی از این دست است.

حتما درس زبان‌فارسی را در دوران دبیرستان به خاطر دارید. شاید هم این درس بنا به سن و دوره تحصیلی‌تان با عناوین متفاوت دیگری در مدرسه آموزش داده می‌شده است. در هر حال، نکاتی که در آن دروس می‌خواندید، همان ویرایش زبانی و ساختاری را ممکن می‌کنند. باید هر متنی چه مقالات علمی، چه مقالات ترجمه و هر متن دیگری از نقطه نظر زبانی و ساختاری ویراستاری شوند. اگر جملات و عبارات از نظر دستوری دچار اشکالاتی باشند، امکان دارد که پیام متن به درستی به مخاطب منتقل نشود و علاوه بر آن، سرعت درک متن هم از سوی مخاطب پایین خواهد آمد.

ویرایش محتوایی و علمی

ویرایش محتوایی و علمی هم از انواع بسیار مهم ادیت متن است که فقط ویراستاری خبره و آگاه نسبت به موضوع تخصصی موجود در متن از عهده انجام آن برمی‌آید.

البته ویرایش محتوایی و علمی کار هر کسی نیست. مثلا فرض کنید که قرار است، مقاله‌ای علمی به مجلات معتبر بین‌المللی سپرده شود. در این صورت، نیاز به ویراستاری در چاپ مقاله isi پزشکی شدت می‌گیرد. ویراستاری مقالات علمی فقط از عهده کسانی برمی‌آید که علاوه بر آگاهی نسبت به نکات ویرایشی متداول به موضوع موردبحث در مقاله و متن هم اشراف کامل دارند.

اگر ویراستار نداند که منظور متن چیست و عناوین موجود در آن پیرامون چه مسائلی هستند، هرگز نمی‌تواند از صحت یا غلط بودن آنها اطمینان حاصل کند. مثلا فرض کنید که مقاله‌ای علمی در حوزه مهندسی الکترونیک نوشته شده است . بدیهی خواهد بود که ویراستاران معمولی نمی‌توانند از عهده ویرایش این کار برآیند. چنین کاری به ویراستاری تخصصی نیاز دارد. یعنی ویراستاری باید به سراغ ویرایش آن برود که از زمینه علمی برق و الکترونیک سردرمی‌آورد.

اگر ویراستار این مقاله، نداند که اصطلاحات مرتبط با مقاله چیست و درباره چه چیزی صحبت می‌کند، امکان ویراستاری‌کردن محتوا هم برایش وجود نخواهد داشت. یعنی نمی‌تواند متوجه شود که اصطلاحات و جملات به‌درستی در هر جای متن نشسته‌اند یا خیر.

این موضوع یعنی نیاز به ویراستار متخصص زمانی بیشتر خود را نشان خواهد داد که پای ترجمه تخصصی پزشکی به میان باشد. یعنی مقاله‌ای علمی از زبان فارسی به انگلیسی ترجمه شده باشد و حال بنا به این است که فردی ویراستاری ترجمه را به عهده بگیرد. اگر ویراستار نداند که در عوالم علمی مقاله چه می‌گذرد، چطور می‌تواند به این نتیجه برسد که اصطلاحات انگلیسی صحیحی انتخاب شده و متن درست و بی‌اشتباه است.

ارسال دیدگاه